Τα άγνωστα πατητήρια στο Πάτημα Αποκορώνου-Μετρούν αρκετές χιλιετιές ζωής (Φωτο)

 

Το Πάτημα στον Αποκόρωνα Χανίων είναι ένα χωριό που κρύβει πολλές εκπλήξεις και σημεία με αξιόλογο ενδιαφέρον και για τον απλό επισκέπτη αλλά και για το μελετητή του παρελθόντος.

Ανάμεσα σε αυτά, τα πατητήρια που είναι κατασκευασμένα σε διάφορα σημεία γύρω από τον οικισμό, τα οποία μετρούν πολλές χιλιετίες ζωής.

Εξάλλου και η ίδια η ονομασία του οικισμού δεν αποκλείεται να σχετίζεται με τη δραστηριότητα του πατήματος των σταφυλιών, μια που αναφέρεται ως Πάτημα από το 1577.

Και μπορεί σήμερα οι εκτάσεις που βλέπουμε πέριξ του Πατήματος, να είναι γεμάτες ελαιόδεντρα όμως κάποτε είναι δεδομένο πως τη θέση των δέντρων κατείχαν κλίματα αμπελιού.

Το πρώτο εντυπωσιακό πατητήρι το συναντάμε αμέσως με το που εισερχόμαστε στον οικιστικό πυρήνα του Πατήματος.

Εκεί, σε χρόνο που επακριβώς δε γνωρίζουμε, λαξεύτηκε πάνω σε βράχους από μαργαϊκό ασβεστόλιθο ένα ευρύχωρο πατητήρι. Παρότι ακούγεται πως πρόκειται για κατασκευές της Μινωικής Περιόδου ίσως να πρέπει να τις χρονολογήσουμε λίγο μεταγενέστερα, στην Ελληνιστική Περίοδο, η οποία μας έχει δώσει ανάλογες κατασκευές και σε άλλα σημεία της Κρήτης.

Το σίγουρο είναι πάντως πως είχαν χρήση και κατά τη Βενετοκρατία μια και το Πάτημα ήταν στις δόξες του εκείνη την περίοδο, όπως εξάλλου μαρτυρούν κτίσματα και ναοί στην περιοχή. Οι Βενετοί κατακτητές είχαν στηρίξει ιδιαίτερα την καλλιέργεια αμπελιού στην Κρήτη γιατί τους άρεσε ως ποτό το κρασί και κυρίως γιατί ως δεινοί έμποροι εξασφάλιζαν απ' αυτό χρήματα διακινώντας το στη Βενετία και σε άλλες αγορές με τις οποίες συναλλάσσονταν.

Μάλιστα όπως μας είπε κάτοικος του χωριού η συγκεκριμένη κατασκευή  δεν είχε χρήση μόνο για το πάτημα σταφυλιών αλλά ίσως να λειτουργούσε και ως ελαιοπιεστήριο όπου με τη χρήση νερού γινόταν διαχωρισμός του ελαιολάδου, μετά την έκθλιψη του ελαιοκάρπου.

Ως κατασκευή πάντως η συγκεκριμένη δεν διαθέτει τον τυπικό ληνό και υπολήνιο αφού οι δυο λαξεύσεις πάνω στο βράχο είναι σχεδόν ισομεγέθεις και επικοινωνούν με λαξευτό χωνευτό κρουνό.

Η θέση όπου λαξεύτηκε αυτό το πατητήρι είναι εξαιρετική καθώς από το σημείο εκείνο μπορεί κανείς να δει όλη την ενδοχώρα του Αποκόρωνα και το μάτι να φθάσει ως τη θάλασσα.

Ένα δεύτερο πατητήρι, κι αυτό λαξευτό πάνω σε βράχο και μεγάλου μεγέθους, βρίσκεται λίγα μέτρα μακρύτερα σε ιδιοκτησία που σήμερα είναι διαμορφωμένη ως περβόλι αλλά κάποτε σίγουρα διέθετε αμπέλια.

Το πατητήρι εκεί είναι σχεδόν κυκλικό και καταλήγει σε μικρό υπολήνιο.

Ενδέχεται στο χώρο αυτό να υπήρχε κι άλλο πατητήρι γιατί βλέπουμε ελάχιστα μέτρα πιο πάνω έναν ανοικτό κρουνό σε ψηλότερο επίπεδο, χωρίς να φαίνεται ο χώρος πατήματος. 

Το δεύτερο πατητήρι μέσα στο περιβόλι 

Ο κρουνός αλλά χωρίς άλλα εμφανή σημάδια ύπαρξης πατητηριού

Σήμερα το Πάτημα διαθέτει κυρίως ελαιοκαλλιέργεια όμως κάποτε τα μέρη αυτά ήταν γεμάτα αμπέλια