Αγία Λαύρα: Το ιστορικό μοναστήρι που συνδέθηκε με την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης (Φωτο)

Η ιστορική Μονή της Αγίας Λαύρας αποτελεί το λίκνο της εθνικής μας παλιγγενεσίας κι ένα πανελλήνιο εθνικο-θρησκευτικό προσκύνημα καθώς σε αυτήν, η παράδοση θέλει, το 1821 να κηρύχθηκε η Ελληνική Επανάσταση από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό.

Απέχει περίπου πέντε χιλιόμετρα από τα Καλάβρυτα και είναι σημείο αναφοράς για ολόκληρη την Πελοπόννησο, κι όχι μόνο.

Η Μονή Αγίας Λαύρας ξεκίνησε τη λειτουργία της την περίοδο της αυτοκρατορίας του Νικηφόρου Φωκά. Χτίστηκε το 961 μ.Χ. από τον ασκητή της Μονής της Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους, Ευγένιο, στη θέση Παλαιομονάστηρο, δυτικά του σημερινού μοναστηριού.

Κατά τα πρώτα χρόνια ήταν μετόχι της Μονής του Αγίου Όρους, όταν όμως ο αριθμός των μοναχών αυξήθηκε σημαντικά, το μοναστήρι ανεξαρτητοποιήθηκε.

Το όνομα της έγινε γνωστό, από το ένα άκρο της Ελλάδας ως το άλλο, όταν έγινε η αφετηρία των πολεμικών γεγονότων στην μεγάλη εξέγερση του 1821.

Ο πολυτιμότερος θησαυρός που βρίσκεται στο μοναστήρι σήμερα είναι το Λάβαρο της Ορκωμοσίας των Αγωνιστών εκείνης της περιόδου, η πρώτη δηλαδή σημαία του Ελληνικού Έθνους, μαζί με τα όπλα των αγωνιστών και τα άμφια του Παλαιών Πατρών Γερμανού.

Ως σύνολο το Μοναστήρι περιλαμβάνει το Παλαιομονάστηρο, την εκκλησία που συνδέθηκε με την Επανάσταση και λίγα μέτρα μακρύτερα το νεότερο Μοναστήρι.

Το πρώτο σημείο που μπορεί να επισκεφθεί όποιος βρεθεί στην περιοχή είναι το Παλαιομονάστηρο (περίπου 10 λεπτά από τη σημερινή Μονή) όπου το Βυζαντινό στοιχείο κυριαρχεί.

Ο χώρος αυτός κάηκε από τους Τούρκους στα 1585 και ανοικοδομήθηκε ξανά περί το 1600. Οι τοιχογραφίες του (χείρ Ανθίμου) ολοκληρώθηκαν το 1645.

Προσεγγίζοντας τον κύριο χώρο του μοναστηριού και πριν φθάσουμε σε αυτό βλέπουμε το ναό που λειτουργούσε την περίοδο της Επανάστασης κι ακριβώς απέναντι του ο επιβλητικός ανδριάντας του Παλαιών Πατρών Γερμανού. Να σημειώσουμε πως οι φθορές που έχουν προκαλέσει επισκέπτες πάνω στις τοιχογραφίες του συγκεκριμένου ναού χαράσσοντας ονόματα και σύμβολα κρατούν κλειστό το συγκεκριμένο ναό.

Στη θέση αυτή η ιστορική εκκλησία κτίστηκε πιθανώς περί το 1689. Πρόκειται για ένα τρίκογχο, αγιορείτικου τύπου, κτίσμα, μονόκλιτο με τρούλο χωρίς στηρίγματα, πού διασώζει τοιχογραφικό διάκοσμο.

Η Μονή δοκιμάστηκε , όχι μόνο το 1585 αλλά και το 1715 και κυρίως στα Ορλωφικά. Το 1826 κάηκε ξανά, από τον Ιμπραήμ αυτή τη φορά, και ανοικοδομήθηκε εκ νέου το 1828, με την ίδρυση του νέου καθολικού της, στον τύπο της βασιλικής με τρούλο.

Οι δύσκολες μέρες για το Μοναστήρι δεν τελείωσαν με τους Τούρκους καθώς και το 1943 το πυρπόλησαν οι ναζί εκτελώντας τους μοναχούς του. Η τελευταία αναστήλωση της Ιεράς Μονής Αγίας Λαύρας χρονολογείται το 1950.

Προχωρώντας προς τη σύγχρονη Μονή, και πριν μπούμε στον περίβολο της, βλέπουμε τον ιστορικό πλάτανο που μετρά 600 χρόνια ζωής και έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης. Κάτω από αυτόν συγκεντρώθηκαν οι αγωνιστές που μαζί με τον Παλαιών Πατρών Γερμανό κήρυξαν την Επανάσταση το Μάρτιο του 1821. Σε αυτόν τον πλάτανο εκτελέστηκαν από τους ναζί και οι πατέρες της Μονής το 1943.

Η σημερινή Μονή παρότι διαθέτει λιγοστούς μοναχούς είναι ιδιαίτερα φροντισμένη.

Η Αγία Λαύρα έχει να επιδείξει στη μακρά ιστορία της μια πραγματικά μεγάλη συνεισφορά ηθική και υλική στο Έθνος. Ήταν εκείνη που έδωσε τα πρώτα χρήματα για να ξεκινήσει ο αγώνας ενάντια στους Τούρκους.Εκείνες τις κρίσιμες στιγμές, αλλά και μετά, προσέφερε ότι είχε προκειμένου η Ελλάδα να απελευθερωθεί: χρήματα, τρόφιμα, στέγη και κυρίως ηθική στήριξη όσων αγωνίζονταν.

Βέβαια η προσφορά της αργότερα δεν αναγνωρίστηκε κι όταν το 1850 το τότε ηγουμενοσυμβούλιο ζήτησε από την ελληνική Κυβέρνηση μικρή οικονομική ενίσχυση για την ανοικοδόμηση του νεόδμητου ναού της, που είχε υποστεί ζημιές από σεισμό, συνάντησε κλειστές πόρτες και απαξίωση.

Στο νέο Μοναστήρι λειτουργεί ένα πλούσιο εκκλησιαστικό μουσείο, όπου φυλάσσεται το λάβαρο της Επανάστασης του 1821, όπλα, άμφια, παλαιά βιβλία, το αρχαιότερο μάλιστα από τα περίπου 3000 έντυπα τα οποία βρίσκει κανείς στη Μονή, χρονολογείται από το 1502. Επίσης στο μουσείο υπάρχουν εικόνες, εγκόλπια, ξυλόγλυπτοι σταυροί κι άλλα αντικείμενα της μακράς ιστορικής διαδρομής του.