Ο ιστορικός ναός της Παναγίας στο Στείρωνα με τη θαυματουργή εικόνα

Μπαίνοντας στο μικρό ορεινό οικισμό του Στίρωνα ή Στείρωνα στο δήμο Μινώα Πεδιάδος συναντάμε αριστερά, σε χαμηλότερο επίπεδο από το δρόμο, το ναό της Παναγίας.

Πρόκειται για ένα ναό σταυρεπίστεγο που χρονολογείται γύρω στο 14^ο αιώνα. Η πρώτη γραπτή αναφορά εξάλλου στο χωριό εντοπίζεται σε έγγραφο του δουκικού αρχείου το 1369, οπότε δικαιολογείται το ενετικό παρελθόν του.

Ο συγκεκριμένος αρχιτεκτονικός τύπος ναού εμφανίζεται κυρίως στο δεύτερο μισό του 13ου αιώνα και επιχωριάζει στο νομό Ηρακλείου. Συνήθως αφορά σε μικρής κλίμακας θολοσκεπείς ναούς, μονόκλιτους (όπως στην περίπτωση της Παναγίας του Στείρωνα) ή τρίκλιτους. Στους σταυρεπίστεγους ναούς βλέπουμε την κατά μήκος καμάρα να διακόπτεται από μία δεύτερη εγκάρσια και ψηλά τοποθετημένη καμάρα, έτσι ώστε στη στέγη σχηματίζεται με σαφήνεια το σχήμα του σταυρού.

Ο ναός της Παναγίας στο Στείρωνα ήταν τοιχογραφημένος και σήμερα ελάχιστα σπαράγματα των παλιών τοιχογραφιών σώζονται για να μαρτυρούν την ιστορία του καθώς στην πορεία των αιώνων το κτίσμα του δέχθηκε πολλές επεμβάσεις. Μεταγενέστερες τοιχογραφίες ήλθαν να καλύψουν το θόλο του ναού και άλλα σημεία που μπορούσαν να επιζωγραφιστούν.

Στο β τόμο των Κρητικών Χρονικών ο Στέφανος Ξανθουδίδης γράφει μετά από επίσκεψη του στην περιοχή το 1915: «Στύρωνας μικρόν Τουρκικόν χωρίον. Σώζεται βυζαντινή εκκλησία εις την προς νότον είσοδον του χωρίου (οι Τούρκοι την λέγουν της Παναγίας, πιθανώς ο Άγιος Γεώργιος Στύρωνας) έχει σχήμα σταυρωτόν, σώζει τοιχογραφίας κατά τμήματα μάλιστα εις το βόρειον σκέλος του σταυρού».

Βέβαια όπως τελικά αποδεικνύεται η εκκλησία που είχε δει τότε ο Ξανθουδίδης ήταν πράγματι αφιερωμένη στην Παναγία ενώ τα χαλάσματα του Άγιου Γεώργιου που σχετίζεται ενδεχομένως και με την ονομασία του χωριού βρίσκονται σε μικρή απόσταση έξω από τον οικισμό (μπορείτε να δείτε εδώ).

Σήμερα στο εσωτερικό του ιδιαίτερα περιποιημένου ναού δεσπόζουν η θαυματουργή, όπως λένε οι πιστοί, εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, αλλά και η εικόνα της Παναγίας, φιλοτεχνημένη στον τύπο της Γλυκοφιλούσας, παραφορτωμένες και οι δύο από τα τάματα των πιστών που ζητούν τη μεσολάβηση της Θεομήτορος για να λύσουν μικρά και μεγάλα προβλήματα τους.

Πολύτιμη κληρονομιά όχι μόνο της ενορίας αλλά και των ίδιων των απογόνων των προσφυγικών οικογενειών που εποίκισαν το Στείρωνα μετά το 1924 είναι ωστόσο οι εικόνες που έφεραν μαζί τους από τις χαμένες πατρίδες τους, κυρίως από το Ικόνιο.

Ανάμεσα σ αυτές η μεγάλου μεγέθους εικόνα της Αγίας Τριάδας του 1839.

Κάθε χρόνο στις 15 Αυγούστου που πανηγυρίζει ο συγκεκριμένος ναός ο Στείρωνας γεμίζει από κόσμο που τιμά τη χάρη της Παναγίας.

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ αυστηρά η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος σε οποιοδήποτε site, χωρίς προηγούμενη άδεια της κατόχου του Ελένης Βασιλάκη, Νόμος 4481/2017 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα