Χαμαλεύρι: Ο οικισμός δίπλα στο Ρέθυμνο με τις βενετσιάνικο πύργο και την οικιστική ανάπτυξη

 

Το Χαμαλεύρι απέχει μόλις 13 χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο και είναι κτισμένο σε σημείο αμφιθεατρικό με θέα προς τη θάλασσα.

Αυτό και η κοντινή του απόσταση από την πόλη του Ρεθύμνου έχουν συμβάλει στο να παρουσιάζει σήμερα οικιστική ανάπτυξη και να έχει τουριστικές προοπτικές με τις ενοικιαζόμενες βίλες να ξεπετάγονται σαν μανιτάρια εκεί όπου κάποτε υπήρχαν καλλιέργειες ελιάς.

Παρότι τα κύρια αρχιτεκτονικά του στοιχεία παραπέμπουν στη Βενετοκρατία, με κυρίαρχο τον πύργο επί του κεντρικού δρόμου του οικισμού, το Χαμαλεύρι έχει παρελθόν που μας ταξιδεύει πολύ πιο πίσω.  

Στο ύψωμα Κακαβέλλα, ανάμεσα στο Χαμαλεύρι και τον Σταυρωμένο, έχουν εντοπιστεί ερείπια μινωικού οικισμού ενώ στη θέση Μανουσές, βορειοδυτικά του χωριού, έχουν βρεθεί ερείπια μινωικού και κλασσικού οικισμού. Στη θέση αυτή εντοπίστηκε μεγάλος αριθμός λύχνων γεγονός που έχει οδηγήσει σε εικασίες για ύπαρξη ιερού της υστερομινωικής περιόδου ΙΙΙ.

Και σε άλλα σημεία πέριξ του Χαμαλευρίου υπάρχουν κατάλοιπα μινωικών οικισμών αλλά και ευρήματα που μαρτυρούν βιοτεχνική δραστηριότητα της ίδιας περιόδου.

Γραπτή αναφορά στο Χαμαλεύρη κάνει στην απογραφή του 1577 ο Φραντσέσκο Μπαρότσι αλλά και το 1583 ο Καστροφύλακας. Το βενετσιάνικο πέρασμα από την περιοχή επιβεβαιώνει ο εντυπωσιακός διόροφος πύργος που βλέπουμε στο κέντρο του οικισμού.

Σε κεντρικό σημείο του οικισμού σχεδόν απέναντι από το πύργο του 15ου αιώνα δεσπόζει ο δίκλιτος ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου και του Αγίου Χαραλάμπου. Θέα υπάρχει επίσης και προς την κοντινή Μονή Αρσανίου.

Αξίζει να σημειώσουμε πως η ονομασία του οικισμού προέρχεται από το ανοικτού χρώματος, σχεδόν λευκό, χώμα του, το οποίο μοιάζουν με αλεύρι. Μάλιστα το καλοκαίρι με την ξηρασία, πριν έλθει η άσφαλτος και το τσιμέντο, κάθε βήμα σήκωνε λευκή σκόνη από το έδαφος που πραγματικά έμοιαζε με αλεύρι.

Δείτε επίσης

Ο βενετσιάνικος πύργος στο Χαμαλεύρι Ρεθύμνου και η ιστορία του