Λιλιανό Πεδιάδος: Το πηγάϊ που τροφοδοτούσε με νερό τα στρατεύματα του Ρόμελ στην Αφρική

 

Στο δρόμο από το Καστέλλι προς το Λιλιανό, πολύ κοντά στην ερειπωμένη εκκλησία της Αγίας Μαρίνας και μερικές δεκάδες μέτρα από το αεροδρόμιο που χρησιμοποιούσαν οι Γερμανοί την Κατοχή, βρίσκεται ένα πηγάδι με ιστορία.

Σύμφωνα με τον καθηγητή και ιστορικό ερευνητή-συγγραφέα Γιώργο Καλογεράκη, ανοίχθηκε προπολεμικά για να καλύψει τις ανάγκες των κατοίκων του γειτονικού Λιλιανού.

Όταν όμως οι Γερμανοί κατέλαβαν το Καστέλι χρειάστηκε να χρησιμοποιήσουν το νερό του. Κι επειδή ήθελαν μεγαλύτερες ποσότητες απ' αυτές που ήδη είχε, το εκβάθυναν με καταναγκαστική εργασία κατοίκων, και εγκατέστησαν μηχανισμό για να ανασύρουν το νερό με ευκολία.

Απ' αυτό έπιναν οι σχεδόν 2000 εργάτες που είχαν υποχρεώσει σε καταναγκαστικά έργα στο πολεμικό αεροδρόμιο του Καστελλίου ενώ αρκετές ποσότητες νερού ταξίδευαν ως την Αφρική για να ξεδιψάσουν τα στρατεύματα του Ρόμελ.

Ο Καστελλιανός Γεώργιος Πολεμαρχάκης, είχε περιγράψει στον κ. Καλογεράκη τι γινόταν στο πηγάδι και σχετική δημοσίευση βλέπουμε στη σελίδα "Η Κρήτη στα χρόνια της Γερμανικής Κατοχής 1941-1945" :

«Κάθε πρωί από τη Μανταριώτισσα οδηγούντανε πολλοί κάτοικοι στο Γερμανικό πηγάϊ. Εκεί έφταναν Γερμανικά αυτοκίνητα και ξεφόρτωναν σιδερένιες κανίστρες. Άλλοι ετραβούσανε νερό από το πηγάϊ, άλλοι εγεμίζανε τσι κανίστρες, άλλοι τσι φορτώνανε στα αυτοκίνητα και άλλοι στο αεροδρόμιο τσι βάζανε μέσα στα μεγάλα Γερμανικά αεροπλάνα (Messerschmitt Me 323 Gigant).

Μας ελέγανε ότι το νερό πάει στσι στρατιώτες του Ρόμελ που επολεμούσανε στην Αφρική. Αυτό εκράτηξε όλο το καλοκαίρι. Μόλις εχειμώνιασε, εσταματήσαμε να τραβούμε νερό για το Ρόμελ αλλά μόνο για τσι εργάτες του αεροδρομίου.

Αυτούς που εμοιράζανε το νερό στι εργάτες με σιντερένια ντενεκάκια, τσι λέγαμε νερουλάδες. Οι Γερμανοί εβάζανε νερουλάδες νεαρούς μαθητές του Γυμνασίου Καστελλίου».

Το πηγάδι σήμερα δεν χρησιμοποιείται ωστόσο οι μνήμες από τη χρήση του την Κατοχή παραμένουν ζωντανές γι αυτό και αναμένεται από το Δήμο Μινώα Πεδιάδος η εικόνα του να αποκατασταθεί και να συντηρηθεί το ίδιο και ο περιβάλλοντας χώρος του ώστε να αποτελέσει κομμάτι του κρίκου της αλυσίδας ιστορίας του τόπου.