Το πολεμικό αεροδρόμιο Καστελλίου Πεδιάδος, διαδραμάτισε κομβικό ρόλο στα χρόνια της Κατοχής.
Οι πρώτοι Γερμανοί έφτασαν στο Καστέλλι την 1η Ιουνίου 1941 και
ένα από τα πρώτα πράγματα που έκαναν ήταν να συνεχίσουν την κατασκευή του
μισοτελειωμένου αεροδρομίου στον κάμπο της
περιοχής το οποίο είχαν αρχίσει να κατασκευάζουν οι σύμμαχοι τον Ιανουάριο του
1941.
Χιλιάδες εργάτες από τις επαρχίες Πεδιάδος, Βιάννου, και
Μονοφατσίου, υποχρεώθηκαν σε καταναγκαστική εργασία για να ολοκληρωθεί το
αεροδρόμιο και τα υπόλοιπα αμυντικά και επιθετικά έργα των Γερμανών.
Οι εργασίες από τους καταναγκαστικούς εργάτες, ξεκίνησαν καλοκαίρι
του 1941 και μέσα στο πρώτο τρίμηνο του
1942, το πολεμικό αεροδρόμιο του Καστελλίου ήταν έτοιμο να υποδεχτεί τα
γερμανικά αεροπλάνα.
Έγινε πλήρως επιχειρησιακό, με πολλαπλές καθημερινές πτήσεις
και τοποθετήθηκε Διοικητής ο Ταγματάρχης Τροστ.
Σε αυτό είχαμε προσαπογειώσεις:
=Βομβαρδιστικών αεροσκαφών που επιχειρούσαν καθημερινά στο
μέτωπο της Αφρικής.
=Μεταγωγικών που πετούσαν
στη Μέση Ανατολή μεταφέροντας εφόδια, νερό, οτιδήποτε ήταν απαραίτητο στους
κατακτητές και επέστρεφαν στο Καστέλλι με τραυματισμένους στρατιώτες.
=Κατασκοπευτικών αεροπλάνων Ju 86 τα οποία πετούσαν σε ύψος
14.000 ποδών, όπου κανένα συμμαχικό αεροπλάνο δεν μπορούσε να φτάσει.
=Αεροσκαφών που απαιτούσαν επισκευές
=Αεροσκαφών που έκαναν επιδρομές προς τα νησιά του Αιγαίου
και κυρίως προς τα Δωδεκάνησα
=Το ίδιο αεροδρόμιο εξυπηρετούσε και τις Ιταλικές δυνάμεις
Κατοχής του νομού Λασιθίου.
=Από το Καστέλλι είχαμε εξάλλου απογειώσεις καταδιωτικών
αεροσκαφών προκειμένου να προβούν σε καταδίωξη των συμμαχικών βομβαρδιστικών.
Και φυσικά με τέτοια δραστηριότητα το εν λόγω αεροδρόμιο
αποτελούσε συχνά στόχο συμμαχικών βομβαρδισμών κυρίως νυχτερινών.
Οι «φωλιές»
Οι Γερμανοί προκειμένου να προστατεύσουν κάποια από τα
αεροσκάφη τους είχαν φτιάξει με πέτρα και τσιμέντο σε παρακείμενο χώρο του
αεροδρομίου τις λεγόμενες «φωλιές».
Εκεί μέσω ενός καλντεριμιού, ίχνη του οποίου σώζονται μέχρι
σήμερα, οδηγούσαν τα αεροσκάφη προστατεύοντας
τα.
Μεγάλα κομμάτια από τους τοίχους αυτών των εγκαταστάσεων
μπορούμε να δούμε σήμερα σε ελαιώνες, κοντά στο παλιό αεροδρόμιο.
Τότε φυσικά δεν υπήρχαν τα ελαιόδεντρα και οι τοίχοι απ αυτές τις «φωλιές» σχημάτιζαν μεγάλους
χώρους.
Με την πάροδο των χρόνων, την απουσία συντήρησης και κυρίως
την αξιοποίηση των εκτάσεων για αγροτικές καλλιέργειες οι «φωλιές» καταστράφηκαν
σε ένα μεγάλο τμήμα τους.
(Με πληροφορίες από το Γεώργιο Καλογεράκη, Δρ του Πανεπιστημίου
Ιωαννίνων και διευθυντή του Δημοτικού Σχολείου Καστελλίου Πεδιάδος)