Καλονύκτης: Ένας σύγχρονος οικισμός στο Ρέθυμνο με παρελθόν από τη Βυζαντινή Περίοδο

 

Ο Καλονύκτης ή Καλλονύκτης είναι ένας όμορφος οικισμός στην ενδοχώρα του Ρεθύμνου και σε απόσταση μικρότερη των 20 χιλιομέτρων από την πόλη του Ρεθύμνου.

Σε οτι αφορά στην ονομασία του η παράδοση αναφέρει πως το 961 μ.Χ. ο Νικηφόρος Φωκάς αφού κατέλαβε τον Χάνδακα, που ήταν στα χέρια των Αράβων Σαρακηνών, προχώρησε προς την ενδοχώρα της Κρήτης ελευθερώνοντας άλλες περιοχές. Μία νύχτα στρατοπέδευσε στον στρατηγικής σημασίας λόφο του Καλονύκτη που ονομάστηκε «Νικηφόρος». Όταν ξημέρωσε, κάποιος από τους επιτελείς του τον ρώτησε: «Πώς περάσατε τη νύχτα σας, Στρατηγέ;» και εκείνος απάντησε «Καλόν νύκτιον επέρασα!». Έτσι το χωριό που δημιουργήθηκε εκεί ονομάστηκε Καλονύκτης. Ακούγεται ωστόσο και η θέση πως ο οικισμός προυπήρχε του περάσματος του Νικηφόρου Φωκά στην περιοχή και η πρώτη ονομασία του ήταν  Λεβεντοχώρι.

Το καταπράσινο τοπίο που τον περιβάλει έχει να κάνει με τον ποταμό Πετρέ που ρέει δίπλα στο χωριό δίνοντας του ζωή και εικόνες που κάποιες φορές σε μπερδεύουν και νομίζεις πως βρίσκεσαι εκτός της, κατά κύριο λόγο, ορεινής Κρήτης.

Ο Καλονύκτης υπήρξε από παλιά ένα αγροτικό χωριό που παρήγαγε ελαιόλαδο, χαρούπια και κρασί ενώ πλέον στη λίστα των καλλιεργειών του έχει μπει και το αβοκάντο, η καλλιέργεια του οποίου αναπτύσσεται χρόνο με το χρόνο στις παρυφές του.

Αν θελήσουμε να ανατρέξουμε πίσω στο παρελθόν του Καλονύκτη τότε θα τον συναντήσουμε το 1651 ως μετόχι στο Ναχιγιέ Ρεθύμνου.Το πέρασμα των Βενετών από την περιοχή φαίνεται σε κάποια από τα κτίσματα του αν και η ανοικοδόμηση κατά τη σύγχρονη εποχή δίνει την εικόνα περισσότερο ενός προαστίου πόλης παρά ενός τυπικού κρητικού χωριού.

Σε κεντρικό σημείο του Καλονύκτη συναντάμε το παλιό δημοτικό σχολείο που λειτούργησε ως μονοτάξιο από το 1925 εως το 2011, οπότε κι έγινε έδρα του δραστήριου πολιτιστικού συλλόγου του οικισμού.

Λίγα μέτρα μακρύτερα από το σχολείο είναι κτισμένη την περίοδο της Βενετοκρατίας η εκκλησία του Γενέσιου της Θεοτόκου που γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου κι είναι πολιούχος και προστάτης του Καλονυκτίου.

Σε μικρό ύψωμα εκτός του οικιστικού συνόλου δεσπόζει ο Κουλές του Αγιασματσίου, ένας πύργος-παρατηρητήριο που κατασκευάστηκε κατά την επανάσταση του 1866 από τους Οθωμανούς για να έχουν εποπτεία στην περιοχή και να μην δεχθούν επίθεση από τους επαναστατημένους Κρητικούς.