Οι γερμανικές εγκαταστάσεις στο Ακρωτήριο Λίθινο-Στην κόψη των βράχων και το χείλος γκρεμών

 

Η θέα από την περιοχή αυτή κόβει την ανάσα.

Το γαλάζιο της θάλασσας γίνεται ένα με το γαλάζιο του ουρανού ενώ το βραχώδες τοπίο, άγριο και απρόσιτο, δίνει την αίσθηση πως η ανθρώπινη παρουσία στον τόπο αυτό δεν είναι ευπρόσδεκτη.

Το Ακρωτήριο Λίθινο, για το οποίο ο λόγος, αποτελεί το νοτιότερο άκρο της Κρήτης, νοτιοδυτικά του Ηρακλείου. Για την ονομασία του δε χρειάζονται εξηγήσεις και μόνο η εικόνα του η σπαρμένη με βράχους και γκρεμούς αρκεί.

Είναι η άκρη της Μεσαράς και το σημείο όπου επέλεξαν οι Γερμανοί για να φτιάξουν κάποιες από τις πολλές οχυρώσεις τους στο νησί, κι όχι τυχαία.

Η εποπτεία που είχαν από το Λίθινο και το όρος Κεφάλι, που δεσπόζει πάνω σε αυτό, σε όλη τη νότια ακτογραμμή ήταν απόλυτη.

Οι εγκαταστάσεις που κατασκευάσαν στο Λίθινο αποτελούσαν ουσιαστικά τμήμα και προέκταση του μεγάλου στρατοπέδου που είχαν δημιουργήσει στον Ασφεντιλιά Τυμπακίου.

Έστησαν λοιπόν εκεί πολυβολείο και ένα μικρό χώρο για την παραμονή στρατιωτών και του διοικητή τους. Επίσης είχαν φτιάξει δεξαμενή νερού ενώ με αγγαρεία είχαν ανοίξει το δρόμο από το Πετροκεφάλι που τους οδηγούσε ως το όρος Κεφάλι στο Λίθινο.

Οι εγκαταστάσεις των Γερμανών στο Κεφάλι αποτελούσαν ουσιαστικά ενεργητικό σκέπαστρο, όπως το χαρακτηρίζει ο Μιχάλης Σπυριδάκης που μελετά εδώ και χρόνια τις στρατιωτικές εγκαταστάσεις του Β Παγκοσμίου Πολέμου στην Κρήτη. Εκεί κάλυπταν έναν από τους τεράστιους  προβολείς που είχαν τοποθετήσει σε κομβικά σημεία στη νότια Κρήτη, φοβούμενοι απόβαση από την Αίγυπτο. 

Με τον προβολέα αυτό μπορούσαν ακόμα και το βράδυ να παρακολουθούν κάθε κίνηση στη θάλασσα. Έκανε τη νύχτα μέρα ο προβολέας τους, μας λέει χαρακτηριστικά ο κ. Σπυριδάκης και εξηγεί πως πέρα από το Κεφάλι τέτοιους είχαν εγκαταστήσει στις Μαδάρες του Κόφινα και στην Ιεράπετρα. Και στις τρείς περιοχές  λειτουργούσαν φυλάκια πρώτης γραμμής ενώ ενδιάμεσα τους είχαν κατασκευάσει άλλα μικρότερα φυλάκια.

Αξιοποίησαν για τις κατασκευές τους την τοπική πέτρα που ήταν σε αφθονία. Μάλιστα τμήματα των εγκαταστάσεων τους στο Λίθινο οι Γερμανοί τα έκτισα σχεδόν στην άκρη του γκρεμού, δε χάρισαν ούτε μέτρο πάνω στην προσπάθεια τους να έχουν την βέλτιστη ορατότητα ή και κάλυψη, στα σημεία που ήθελαν.

Μέχρι σήμερα σώζονται λίγα ερείπια, πάνω στο βραχώδες τοπίο και στην άκρη των γκρεμών, που μας θυμίζουν πόσο καλή οργάνωση είχαν πετύχει οι Γερμανοί στην στρατιωτική μηχανή που έστησαν στην Κρήτη και πόσο μεγάλος ήταν ο φόβος τους για επίθεση από το νότο του νησιού.

(Το φωτογραφικό υλικό μας παραχώρησε ο Χρήστος Οικονομάκης)

Στο κτίσμα αυτό ίσως διέμενε ο διοικητής ή οι στρατιώτες του φυλακίου καθώς φαίνεται να είναι σε θέση με κάλυψη