Η πασχαλινή εξόρμηση του Ορειβατικού Συλλόγου Ηρακλείου στην καταπράσινη και αρχοντική Άνδρο

Την ευκαιρία να γνωρίσουν πεζοπορικά ένα μεγάλο τμήμα της αρχόντισσας των Κυκλάδων, της Άνδρου, είχαν τα μέλη του Ορειβατικού Συλλόγου Ηρακλείου στη διάρκεια πασχαλινής πολυήμερης εξόρμησης τους.

Το καταπράσινο νησί ξεπέρασε τις προσδοκίες των πάνω από πενήντα μελών του Συλλόγου. Σε αντίθεση με άλλα κυκλαδίτικα νησιά διαθέτει ένα ευρύ, καταπράσινο και καλά οργανωμένο δίκτυο μονοπατιών για πεζοπορίες, διαφορετικών βαθμών δυσκολίας, τα οποία σε φέρνουν σε επαφή με όλες τις φυσικές ομορφιές της Άνδρου αποκαλύπτοντας πως υπήρξε νησί όπου περίσσεψε ο ανθρώπινος κόπος και ο αγώνας για επιβίωση σε καιρούς δύσκολους.

Μπορεί σήμερα η Άνδρος να είναι ένα νησί φημισμένο για τις εφοπλιστικές οικογένειες που ανάθρεψε όμως στην ύπαιθρο της βλέπεις πόσο πολύ είχαν εργαστεί οι Ανδριώτες για να εξασφαλίσουν τα προς το ζειν καλλιεργώντας κάθε σπιθαμή γης.

Αναβαθμίδες με ξερολιθιές, από τοπικό σχιστόλιθο, απλώνονται παντού εντυπωσιάζοντας με την έκταση που καλύπτουν αλλά και με την περίτεχνη αρχιτεκτονική τους, που διαφέρει πολύ σε σχέση μ' εκείνη που γνωρίζουμε στην Κρήτη.

Αυτές οι εκτάσεις, που κάποτε καλλιεργούνταν και σήμερα είναι γεμάτες αγριολούλουδα, έγιναν αφορμή για να δημιουργηθούν στην Άνδρο και τα μονοπάτια που διέσχιζαν με ζώα οι αγρότες του τόπου αλλά και οι κάτοικοι των πιο απομονωμένων χωριών.

Ευτυχώς η στροφή των ανθρώπων της Άνδρου προς τη θάλασσα και η ευημερία που εκείνη τους χάρισε μπορεί να οδήγησε σε εγκατάλειψη των καλλιεργειών στις αναβαθμίδες όμως δεν κατέστρεψε ούτε τις ξερολιθιές τους, ούτε τα μονοπάτια τους.

Έτσι σήμερα αξιοποιούνται πεζοπορικά από εκείνους που θέλουν να γνωρίσουν το άλλο πρόσωπο του νησιού. Τα περισσότερα εξ΄αυτών σηματοδοτήθηκαν ενώ στο σύνολο τους διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση ώστε να μπορεί να τα διασχίσει κανείς χωρίς δυσκολία.

Οι πεζοπορικές διαδρομές του Ορειβατικού Συλλόγου Ηρακλείου ξεκίνησαν τη Μεγάλη Παρασκευή λίγο έξω από τον οικισμό του Αλαδινού με το εντυπωσιακό πέτρινο γεφύρι, κάτω από το οποίο κυλά ποτάμι με άφθονα νερά.

Ζητούμενο η επίσκεψη στο πλούσιο σε διάκοσμο σπήλαιο της περιοχής που έχει αξιοποιηθεί από τον τοπικό πολιτιστικό σύλλογο και είναι επισκέψιμο σε ένα μεγάλο τμήμα του.

Επόμενη στάση η ιστορική Μονή Παναχράντου όπου, λόγω της ημέρας, είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν την ακολουθία της Αποκαθήλωσης, να περιηγηθούν στο φρουριακής αρχιτεκτονικής μοναστήρι και να θαυμάσουν την απέραντη θέα προς τη Χώρα της Άνδρου και τα γύρω χωριά.

Η πεζοπορία συνεχίστηκε μέσα στο καταπράσινο τοπίο, περνώντας από το τοξωτό γεφύρι της Στοιχειωμένης, με προορισμό τον οικισμό Μένητες, όπου κυρίαρχο στοιχείο είναι το νερό, το οποίο διασχίζει όλο το χωριό και δίνει ζωή στην πλούσια βλάστηση που το αγκαλιάζει. Θεωρείται η πιο πράσινη περιοχή της Άνδρου και των Κυκλάδων, κι όχι άδικα.

Η πηγή των Μενητών βρίσκεται σχεδόν στο κέντρο τους κι εκεί μπορεί ο επισκέπτης να ξαποστάσει και να πιεί νερό από τα στόματα λιονταριών, τα οποία διακοσμούν την πηγή. Οι συγκεκριμένες πηγές βρίσκονται κάτω από το ιερό του ναού της Παναγίας της Κουμούλου, για την οποία κάποιοι υποστηρίζουν πως κτίστηκε στη θέση αρχαίου ναού του Διονύσου. Μάλιστα ο μύθος θέλει, όταν γιόρταζαν το Διόνυσο, κατά την επταήμερη γιορτή, το νερό που έτρεχε από τις πηγές του ναού να έχει γεύση κρασιού.

Στις Μένητες ο τοπικός Πολιτιστικός Σύλλογος είχε πάντως φροντίσει για το νηστίσιμο γεύμα της ημέρας, πριν οι πεζοπόροι πάρουν το δρόμο της επιστροφής προς τη Χώρα, όπου βρίσκονταν τα καταλύματα τους.

Το γιοφύρι της Στοιχειωμένης

Το Μεγάλο Σάββατο σειρά είχε η γνωριμία με τα Αποίκια έναν ακόμα γραφικό οικισμό, πνιγμένο στο πράσινο, με πλούσια νερά καθώς είναι ο τόπος που φιλοξενεί την περίφημη πηγή Σάριζα, την οποία και επισκέφθηκε ο Ορειβατικός Σύλλογος. Νωρίτερα περπάτησε ως τον καταρράκτη της Πυθάρας που διατηρεί όλο το χρόνο ικανοποιητική ροή νερού. Μάλιστα στη μικρή λιμνούλα που σχηματίζεται μπροστά του κάποιοι τολμηροί κολύμπησαν απολαμβάνοντας τα πολύ δροσερά νερά του.

Τα νερά της Πυθάρας έγιναν αμέσως μετά οδηγός της διαδρομής προς την παραλία Γιάλια, μια διαδρομή γεμάτη δέντρα, καλοσχηματισμένα μονοπάτια και πολλά σημεία ενδιαφέροντος, όπως ο πύργος Αγαδάκη, όπου λειτουργεί βοτανικός κήπος με όλα τα φυτά της Άνδρου, ο μεσαιωνικός πύργος Μπίστη, κτισμένος πάνω σε βυζαντινά κατάλοιπα, αλλά και ο μοναδικός από κάθε άποψη νερόμυλος όπου για χρόνια λειτούργησε η φάμπρικα Εμπειρίκου.

Τμήμα των καταρρακτών της Πυθάρας

Την Κυριακή του Πάσχα οι πεζοπόροι του Ορειβατικού γνώρισαν ένα διαφορετικό πιο ορεινό αλλά εξίσου όμορφο κομμάτι της Άνδρου περπατώντας από τον οικισμό Άρνη προς τον Προφήτη Ηλία, ψηλά, και στην συνέχεια προς Βουρκωτή με κατάληξη στα Αποίκια.

Γραφικά ξωκλήσια, ανηφορικά μονοπάτια και θέα που κόβει την ανάσα βρήκαν στο δρόμο τους. Μια δεύτερη ομάδα, που δεν θέλησε να ακολουθήσει μια τόσο ανηφορική πορεία, επισκέφθηκε το παλαιό καστρομονάστηρο του Αγίου Νικολάου, όπου ξεναγήθηκε κι άκουσε ωραίες ιστορίες που το σημάδεψαν στο διάβα του χρόνου.

Προς την παραλία Γιάλια

Τη Δευτέρα του Πάσχα η μέρα ξεκίνησε από το Συνετί, ένα χωριό πολύ κοντά στη θάλασσα, όπου το παλιό δημοτικό σχολείο λειτουργεί ως λαογραφικό μουσείο. Εκεί μέλη του τοπικού Πολιτιστικού Συλλόγου τους υποδέχθηκαν, τους μίλησαν για την ιστορία του οικισμού αλλά και την προσπάθεια να στηθεί το μουσείο και να παραμείνει ζωντανό. Κοντά τους και ο Κρητικός ιερέας Μανόλης Λιαπάκης που εδώ και 11 χρόνια είναι εφημέριος στο Συνετί και μοιράζει την αγάπη του ανάμεσα σε Κρήτη και Άνδρο.

Στη συνέχεια και πάλι η ομάδα χωρίστηκε στα δύο με εκείνους που ήθελαν λιγότερο περπάτημα να μετακινούνται προς τον Όρμο Κορθίου και τους υπόλοιπους να γνωρίζουν το τοπίο στα Διποτάματα. Πρόκειται για μια παραποτάμια διαδρομή μεγάλου φυσικού κάλλους στη νοτιοανατολική περιοχή του νησιού.

Στο σύνολο της καλύπτει μήκος 7 χιλιομέτρων κι υπήρξε, μέχρι το 1950, ο μοναδικός δρόμος όσων ήθελαν να πάνε από τη Χώρα της Άνδρου στο Κόρθι. Στις όχθες του ποταμού είναι κτισμένοι πάνω από 20 παλιοί πέτρινοι νερόμυλοι ιδιότυπης κατασκευής, σε σχέση μ’ εκείνους που βλέπουμε σε άλλες περιοχές, αλλά κι ένα όμορφο τοξωτό πέτρινο γεφύρι.

Η διαδρομή στα Διποτάματα ανηφορική αλλά μοναδικής ομορφιάς οδήγησε προς το Επάνω Κάστρο, το οποίο επισκέφθηκε μια μικρή ομάδα, δεδομένης της πολύ ανηφορικής κλίσης του, ενώ οι υπόλοιποι άρχισαν να κατηφορίζουν προς τον οικισμό Κοχυλού κι από εκεί προς τον Όρμο Κορθίου με την μεγάλη παραλία του και την τουριστική αξιοποίηση.

Πριν τον Όρμο ωστόσο κάποιοι επέλεξαν να μεταβούν για μπάνιο στην διάσημη παραλία "Της Γριάς το Πήδημα" με το χαρακτηριστικό βράχο μέσα στο νερό.

Η τελευταία ημέρα παραμονής στην Άνδρο αφιερώθηκε στο Μουσείο Ελιάς Κυκλάδων, που λειτουργεί στον οικισμό Άνω Πιτροφό.Φροντισμένο ιδιωτικό μουσείο, σε κτίσμα παραδοσιακής τοπικής αρχιτεκτονικής, με ενδιαφέροντα εκθέματα που προσελκύει το ενδιαφέρον των επισκεπτών της Άνδρου. Μάλιστα το 2000 ο γνήσιος εξοπλισμός του χρησιμοποιήθηκε, όπως ακριβώς έκαναν οι Ανδριώτες πολλές δεκαετίες πριν, κι έγινε δοκιμαστική λειτουργία του και παραγωγή ελαιολάδου με τον πατροπαράδοτο τρόπο, η οποία και παρουσιάζεται σε βίντεο κατά την ξενάγηση στους χώρους του.

Τελευταία στάση, πριν την αναχώρηση για Ραφήνα, το Γαύριο, όπου και το λιμάνι της Άνδρου. Καθιερώθηκε ως τέτοιο στα τέλη της δεκαετίας του 1960 όταν σταμάτησαν τα δρομολόγια προς τη Χώρα. Η οικονομική άνθιση που ακολούθησε οδήγησε σε πολλαπλασιασμό των κατοίκων του αλλά και των τουριστικών επιχειρήσεων με αποτέλεσμα σήμερα να αποτελεί τουριστικό θέρετρο της Άνδρου.

Να σημειώσουμε πως τις απογευματινές ώρες, όλων των ημερών παραμονής στην Άνδρο, τα μέλη του Ορειβατικού Συλλόγου Ηρακλείου είχαν τη δυνατότητα να επισκεφθούν την γοητευτική Χώρα, την πρωτεύουσα της δηλαδή, με τα εντυπωσιακά νεοκλασικά κτίρια.

Η πλατεία του Αφανούς Ναύτη

Κτισμένη σε μια χερσόνησο που τέμνει τη θάλασσα στα δυο, αποτελεί την αρχοντική όψη της Άνδρου.

Ο κεντρικός πεζόδρομος της οδηγεί στην πλατεία του Αφανή Ναύτη και καταλήγει στο μικρό νησάκι, πάνω στο οποίο είναι κτισμένο το μεσαιωνικό Ενετικό κάστρο. Απέναντι απ' αυτό η βραχονησίδα του διάσημου φάρου Τουρλίτη.

Τμήμα του κεντρικού πεζόδρομου στη Χώρα της Άνδρου

Πατρίδα φημισμένων εφοπλιστών και καπεταναίων η Άνδρος διατηρεί στη Χώρα της κτίσματα των συγκεκριμένων οικογενειών, που ξεχωρίζουν για την αρχοντιά και τη μεγαλοπρέπειά τους.

Παντού, όπου κι αν στραφεί το μάτι, αντικρίζει νεοκλασικά αρχοντικά και σπίτια, πλακόστρωτα, πλατείες, γραφικά σοκάκια και ωραίες εκκλησίες.

Με την επιστροφή στην Κρήτη τα μέλη του Ορειβατικού Συλλόγου Ηρακλείου κρατούν τις όμορφες αναμνήσεις από το συγκεκριμένο ταξίδι αλλά και κρυφό πόθο επιστροφής κάποια στιγμή, μια που οι μέρες αποδείχθηκαν λίγες για να γνωρίσουν όλες τις πεζοπορικές διαδρομές του νησιού. Η αρχηγός της εξόρμησης Θωμαϊδα Πετροπούλου είχε φροντίσει με κάθε λεπτομέρεια την οργάνωση του ταξιδιού ώστε όλα να κυλήσουν όμορφα ενώ ο Χρήστος Οικονομάκης πλοήγησε άψογα σε όλες τις διαδρομές ώστε η ομάδα να αποφεύγει κακοτοπιές και περιττή ταλαιπωρία. Άγρυπνοι φύλακες από κοντά, σε ότι χρειάστηκε, τα υπόλοιπα μέλη του προεδρείου του Ορειβατικού Συλλόγου.