Η μάχη της Μαδαρής τον Αύγουστο του 1944-Η τελευταία πολύνεκρη για τους Γερμανούς

 

Στα ορεινά στο αόρι των Καμαρών, σχεδόν παράλληλα με το Βοριζανό φαράγγι, βρίσκεται η τοποθεσία Μαδαρή η οποία σημαδεύτηκε από μια σπουδαία μάχη τον Αύγουστο του 1944. Η μάχη αυτή ήταν μάλιστα η τελευταία μεγάλη και πολύνεκρη για τους Γερμανούς.

Είναι η περίοδος που η Αντίσταση έχει γίνει πολύ επιθετική στην Κρήτη. Τα σαμποτάζ έχουν πυκνώσει και οι Γερμανοί βάλλονται σε αποθήκες πυρομαχικών και υλικών.

Όπως μαρτυρά και το όνομα της η Μαδαρή είναι ένας τόπος χωρίς πολλά δέντρα κατάλληλος για βόσκηση κοπαδιών. Μάλιστα στο σημείο υπάρχει και ένα παλιό μητάτο με μια στάνη προβάτων που ανήκουν στην οικογένεια των αποκαλούμενων Τσελέκηδων.

Από τη Μαδαρή το οπτικό πεδίο προς τα νότια είναι ανοικτό και το μάτι μπορεί να φθάσει ως τη Γαύδο και τα Παξιμάδια.

Η Μαδαρή λόγω της θέσης της, με καλό δηλαδή οπτικό πεδίο, αξιοποιήθηκε την περίοδο της Αντίστασης από τους αντάρτες του Πετρακογιώργη, που είχαν τα λημέρια τους στο δύσβατο φαράγγι των Βοριζίων και στα ορεινά των Καμαρών.

Οι Γερμανοί ανέβηκαν από την απότομη χαράδρα και οι αντάρτες βλέποντας τους πήραν θέση, υπό τις εντολές του Πετρακογιώργη, περιμένοντας να προσεγγίσουν. Η μάχη κράτησε επτά ώρες με τους Γερμανούς να υποστηρίζονται και από το πυροβολικό τους που χτυπούσε από το Τυμπάκι. Η περιοχή μετράπηκε σε αληθινή κόλαση με τις οβίδες να σκορπούν φωτιά και θραύσματα από πέτρες.

Οι αντάρτες του Πετρακογιώργη ήταν περίπου 60, εκ των οποίων 12 Βοριζανοί, νούμερο που θα ήταν πολύ μεγαλύτερο αν το χωριό δεν είχε καεί πριν από τους Γερμανούς με τους κατοίκους του να έχουν διασκορπιστεί.

Ωστόσο αν και ήταν περισσότεροι οι άνδρες του εχθρού (σχεδόν 300) οι αντάρτες του Πετρακογιώργη τους νίκησαν κατά κράτος και τους έτρεψαν σε φυγή αφήνοντας πίσω τους και 62 νεκρούς. Κάποιοι μάλιστα Γερμανοί πάνω στον πανικό των πυροβολισμών κρύφτηκαν μέσα στο μητάτο και μαζί τους ένας  ντόπιος από τη Γρηγοριά,  που τον είχαν επιτάξει ως οδηγό για να τους ανεβάσει στο βουνό. Δεν είχαν όμως καλή τύχη καθώς σκοτώθηκαν κι εκείνοι επιχειρώντας έξοδο από την πετρόκτιση μάντρα που υπάρχει ακόμα στο σημείο.

Από την άγρια συμπλοκή από την πλευρά των ανταρτών σκοτώθηκε, και μάλιστα από βλήμα του πυροβολικού, ο Παναγιώτης Μανωλεσάκης, από το Καβούσι Ρεθύμνου ενώ τραυματίστηκαν άλλοι δύο αντάρτες. 

Ο Μανωλεσάκης έδινε οδηγίες στους υπόλοιπους  πώς να προφυλαχθούν από τις οβίδες. Κάποια στιγμή βρέθηκε όρθιος με αποτέλεσμα μια οβίδα να του πάρει ολόκληρο το αριστερό λαγόνι και να σβήσει λίγη ώρα μετά.

Σε αναφορά του ο ίδιος ο Πετρακογιώργης περιγράφει:

«Εν Ηρακλείω τη 2α Μαρτίου 1945. Αρχηγός Ανταρτών Γεώργιος Πετρακογιώργης.

Προς: Την Στρατιωτικήν Διοίκησιν Νομού Ηρακλείου. Ενταύθα.

 Λαμβάνω την τιμήν να αναφέρω εις απάντησιν της υπό χρονολογίαν 17-2-45 διαταγής υμών, τα κάτωθι:

Μάχαι  δοθείσαι παρά του υπʼ εμέ Σώματος…

Την 14ην Αυγούστου 1944 εις θέσιν (Μαδαρή) συνήφθη μάχη με 300 Γερμανούς, από της 9.30 πρωινής μέχρι της 5ης απογευματινής.

Εφονεύθησαν 60 στρατιώται Γερμανών και 2 αξιωματικοί, εκ των ημετέρων εφονεύθη ο Παναγιώτης Μανωλεσάκης, λοχίας πυροβολικού.

Εις ταύτην διεκρίθησαν οι πολυβολιταί:

1) Γεώργιος Τζίτζικας ή Μπαχρής,

2) Γρηγόριος Χρυσός,

 3) Εμμανουήλ Γιατρομανωλάκης,

4) Κων/νος Ι. Σαρειδάκης

και προμηθευτές:

1) Γεώργιος Ε. Χατζάκης,

2) Εμμανουήλ Παπαδομανωλάκης,

3) Πελοπίδας Σαρειδάκης,

4) Ιωάννης Ταμπακάκης,

5) Αγησίλαος Πετράκης,

6) Εμμανουήλ Μαυράκης,

7) Γεώργιος Χαραλαμπάκης ή Μπαλάσκας,

8) Εμμανουήλ Τσικριτζής,

9) Αντώνιος Κρυοβρυσάκης,

 10) Μιχαήλ Κραουνάκης,

11) Γεώργιος Αναγνωστάκης,

12) Ελευθέριος Αλεξάκης,

13) Εμμανουήλ Βεϊσάκης,

14) Ελευθέριος Καστρινάκης,

15) Αντώνιος Βλαντάς,

16) Αρτέμης Ταμπακάκης,

17) Θεόδωρος Παπαδάκης,

18) Μιχαήλ Καργάκης,

 19) Μιχαήλ Λενακάκης,

 20) Γεώργιος Λενακάκης,

 21) Γεώργιος Βεϊσάκης,

22) Ιωάννης Αλεξανδράκης,

23) Πελοπ. Σαρειδάκης

24) Νικόλαος Ανδρουλάκης

Οι άνω αναφερόμενοι δέον να παρασημοφορηθούν. Εις την παρούσαν μάχην οι Γερμανοί εχρησιμοποίησαν Πεδινόν Πυροβολικόν καθ’ όλην την διάρκειαν αυτής»

(Αντλήθηκαν πληροφορίες από την 2η έκδοση του Κωνσταντίνου Γ. Καργάκη "Βορρίζα Κατοχή και Αντίσταση Τραχήλι-Το Ολοκαύτωμα")