Ο Άγιος Ανδρέας, το κόσμημα του Αρχοντικού με τη μακρά ιστορία

Ο Άγιος Ανδρέας, ενοριακός ναός του Αρχοντικού, δεσπόζει με το μεγάλο του μέγεθος και το επιβλητικό εσωτερικό του στο κέντρο του οικισμού.

Παρότι το κτίσμα του είναι σύγχρονο η ιστορία του ξεκινά από πολύ παλιά, ίσως και από την πρώτη Βυζαντινή περίοδο καθώς η έλευση των Ενετών στην Κρήτη βρίσκει ήδη κτισμένο στο σημείο εκείνο ναό αφιερωμένο στον Άγιο Ανδρέα.

Στο χώρο που καλύπτει το Ιερό μέχρι και την είσοδο που βλέπουμε σήμερα, στην δυτική πλευρά, ήταν κτισμένος ο παλιός ναός, χωρίς την προέκταση προς τα νότια.

Η παράδοση για τον ναό

Ως τις μέρες μας οι κάτοικοι του χωριού έχουν να διηγούνται μια παράδοση, που ωστόσο φαίνεται να έχει και δόση αλήθειας μια και φωτογραφία που απεικονίζει το ναό κατά το πέρασμα του Gerola από το χωριό, την επιβεβαιώνει στο βασικό κομμάτι της.

Λένε λοιπόν πως επί Τουρκοκρατίας οι κάτοικοι αγνοούσαν τους Τούρκους που ζούσαν στην περιοχή και την απαγόρευση τους να πηγαίνουν στον Άγιο Ανδρέα και να εκκλησιάζονται.

Οι κατακτητές για να τους τιμωρήσουν μια μέρα μετέτρεψαν την εκκλησία σε στάβλο και έβαλαν στο εσωτερικό της βόδια. Όμως το ίδιο βράδυ, από θαύμα, τα ζώα ψόφησαν όλα.

Οι Οθωμανοί φοβήθηκαν αλλά δεν ήθελαν να αφήσουν να "περάσει" στους ντόπιους κι έτσι σκέφτηκαν να κλείσουν την είσοδο του ναού, στα δυτικά, με πέτρες και να τη κτίσουν ώστε κανείς να μην μπορεί να μπει.

Φεύγοντας από το χωριό οι Τούρκοι η εκκλησία αφέθηκε έτσι κι όταν ο Ιταλός αρχαιολόγος Gerola πέρασε και τη φωτογράφισε τη βρήκε με κτισμένη την είσοδο της, όπως βλέπετε στη σχετική φωτογραφία του.

Στις 30 Νοεμβρίου γίνεται στο Αρχοντικό μεγάλο πανηγύρι για να τιμηθεί ο Άγιος Ανδρέας και μάλιστα ακόμα θυμούνται τους παλιούς να λένε με καμάρι «Όλα τα χωριά έχουν τον Άγιο ντος, καλό και άξιο, μεγάλη η χάρη ντου, αλλά εμείς έχουμε τον Πρωτόκλητο».

Το εσωτερικό του ναού

Το εσωτερικό του Αγίου Ανδρέα εντυπωσιακό καθώς είναι στο σύνολο του αγιογραφημένο. Οι κάτοικοι έχουν φροντίσει κι ο καθένας με τον οβολό του κάλυψε κι ένα κομμάτι του ναού με την αγιογραφία της επιλογής του.

Οι περισσότερες φορητές εικόνες στο τέμπλο, και όχι μόνο, έχουν φιλοτεχνηθεί από τον σπουδαίο ζωγράφο Γεώργιο Νικολαΐδη ενώ αίσθηση προκαλεί η εικόνα με τον Ευαγγελισμό, που βρίσκεται λίγο μετά την είσοδο, όπου ο αγιογράφος έχει βάλει την Παναγία και τον Άγγελο να συνομιλούν και να λέει ο Άγγελος «Το πνεύμα Άγιο επελεύσεται επί σε και δυνάμεις υψίστου επισκιάσει σοι» ενώ η Παναγία του απαντά «Ιδού η δούλη Κυρίου γένοιτο μοι κατά το ρήμα σου».

Στο Ιερό του Αγίου Ανδρέα φυλάσσεται και η τελευταία εικόνα που φιλοτέχνησε πριν το θάνατο του, κι αφού μετέβη στα Ιεροσόλυμα, ο Γεώργιος Νικολαΐδης.

Στο γυναικωνίτη του Αγίου Ανδρέα υπάρχουν εικόνες, των αρχών του 20^ου αιώνα, από ξωκλήσια του χωριού που δυστυχώς από το πέρασμα του χρόνου έχουν υποστεί ανεπανόρθωτη φθορά.

(ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ αυστηρά η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος σε οποιοδήποτε SITE, χωρίς προηγούμενη άδεια της κατόχου του Ελένης Βασιλάκη, Νόμος 4481/2017 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα)