Οι Χαιρετισμοί της Παναγίας. Τι είναι και γιατί ψάλλονται τη Μεγάλη Σαρακοστή - Ιστορίες, Ρεπορτάζ, Σχολιασμός Κρήτης Blog | e-storieskritis.gr

Παρασκευή 15 Μαρτίου 2019

Οι Χαιρετισμοί της Παναγίας. Τι είναι και γιατί ψάλλονται τη Μεγάλη Σαρακοστή


Σήμερα ψάλλονται στις εκκλησίες μας οι πρώτοι Χαιρετισμοί της Παναγίας, η όμορφη αυτή υμνωδία που κάθε Παρασκευή,  τις πέντε εβδομάδες της Μεγάλης Σαρακοστής, γεμίζει τους ορθόδοξους ναούς.

Τι είναι όμως οι Χαιρετισμοί και γιατί έχουν θέση στο υμνολόγιο μας; 

Οι Χαιρετισμοί είναι ένα μεγάλο και σπουδαίο ποίημα, γραμμένο τον 6ο αιώνα μ.Χ., που μιλάει στην Παναγία και της λέει επαίνους, ευχαριστίες και προσευχές.

Θεωρείται ένα αριστούργημα της βυζαντινής υμνογραφίας, του οποίου η γλώσσα είναι σοβαρή αλλά και ποιητική, γεμάτη από κοσμητικά επίθετα και πολλά σχήματα λόγου.

Ποιητής των Χαιρετισμών εικάζεται πως είναι  μάλλον ο Άγιος Ρωμανός ο Μελωδός.Αν κι έχουν ειπωθεί κι άλλα ονόματα πιθανών δημιουργών τους, όπως του  Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Σέργιου, του διάκονου και ιαμβογράφου Γεωργίου Πισίδη, του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Γερμανού Α', του μητροπολίτη Νικομηδείας Γεωργίου Σικελιώτη, της Κασσιανής και του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Φωτίου.

Το ποίημα είναι μελοποιημένο, έχει μουσική και ανήκει στο είδος κλασικής μουσικής του Βυζαντίου που λέγεται «κοντάκιο». Έχει 24 στροφές «οίκους», οι οποίοι αρχίζουν, με τη σειρά, από τα 24 γράμματα της αλφαβήτου.

Οι  Χαιρετισμοί είναι στην ουσία ο  Ακάθιστος Ύμνος, που ονομάστηκε έτσι επειδή ψάλλεται ενώ οι πιστοί στέκονται όρθιοι. Τους λέμε ωστόσο Χαιρετισμούς επειδή επαναλαμβάνεται διαρκώς η λέξη Χαίρε.

Τον 7ο αιώνα, όταν η Κωνσταντινούπολη σώθηκε από την επίθεση των Αβάρων, μετά από παρέμβαση της Παναγίας, όλοι έψαλλαν στην Αγία Σοφία τον Ακάθιστο Ύμνο όρθιοι, εξ’ ου και το όνομά του.

Σύμφωνα με τον Ορθόδοξο Συναξαριστή, κατά το έτος 626 μ.Χ., και ενώ ο Αυτοκράτορας Ηράκλειος μαζί με το βυζαντινό στρατό είχε εκστρατεύσει κατά των Περσών, η Κωνσταντινούπολη πολιορκήθηκε αιφνίδια από τους Αβάρους.

 Οι Άβαροι απέρριψαν κάθε πρόταση εκεχειρίας και την 6η Αυγούστου κατέλαβαν την Παναγία των Βλαχερνών. Σε συνεργασία με τους Πέρσες ετοιμάζονταν για την τελική επίθεση, ενώ ο Πατριάρχης Σέργιος περιέτρεχε τα τείχη της Πόλης με την εικόνα της Παναγίας της Βλαχερνίτισσας και ενθάρρυνε το λαό στην αντίσταση. 

Τη νύχτα εκείνη, φοβερός ανεμοστρόβιλος, που αποδόθηκε σε θεϊκή επέμβαση, δημιούργησε τρικυμία και κατάστρεψε τον εχθρικό στόλο, ενώ οι αμυνόμενοι προξένησαν τεράστιες απώλειες στους Αβάρους και τους Πέρσες, οι οποίοι αναγκάστηκαν να λύσουν την πολιορκία και να αποχωρήσουν άπρακτοι.

Στις 8 Αυγούστου, η Πόλη είχε σωθεί από τη μεγαλύτερη, ως τότε, απειλή της ιστορίας της. Ο λαός, θέλοντας να πανηγυρίσει τη σωτηρία του, την οποία απέδιδε σε συνδρομή της Θεοτόκου, συγκεντρώθηκε στο Ναό της Παναγίας των Βλαχερνών. 

Τότε, κατά την παράδοση, όρθιο το πλήθος έψαλλε τον «Ακάθιστο Ύμνο», ευχαριστήρια ωδή προς την υπέρμαχο στρατηγό του Βυζαντινού κράτους, την Παναγία, αποδίδοντας τα «νικητήρια» και την ευγνωμοσύνη του.











Σελίδες