Πραισός Σητείας: Εκδήλωση με τίτλο "ΓΑΙΑ ΕΤΕΟΚΡΗΤΩΝ"-Πραισίων Γεύσεις"

 

Το Μουσείο Ιστορίας - Πολιτιστικής Κληρονομιάς Πραισού και ο Δήμος Σητείας, με τη στήριξη του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστήμιου-Τμήματος Επιστημών Διατροφής & Διαιτολογίας Σητείας, θέλοντας να αναδείξουν τις ιδιαιτερότητες της επαρχίας Σητείας και να συμβάλλουν στην τουριστική ανάπτυξη, την ανάπτυξη του αγροτοδιατροφικού τομέα και την προβολή της διατροφικής πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου, καθώς και στην ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Πραισού και των οικισμών της Κοινότητας Πραισού, διοργανώνουν την Κυριακή 10 Αυγούστου στις 5 το απόγευμα εκδήλωση με τίτλο "ΓΑΙΑ ΕΤΕΟΚΡΗΤΩΝ"-Πραισίων Γεύσεις".

Το πρώτο μέρος της περιλαμβάνει ένα γαστρονομικό περίπατο στα σοκάκια του οικισμού των Βαβέλων (σημερινή ονομασία Νέα Πραισός), στον οποίο συνδυάζεται η ανάδειξη τοπικών γεύσεων με την ιστορία, τη λαογραφία, και τις παραδόσεις της σητειακής διατροφής.

Διοργανώνονται εργαστήρια παρασκευής εδεσμάτων (βιωματικά σεμινάρια) για μεγάλους, αλλά και για μικρούς, με τη συμμετοχή κατοίκων της περιοχής.

Το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο-Τμήμα Επιστημών Διατροφής & Διαιτολογίας Σητείας συμμετέχει με ενημέρωση για τη διατροφική αξία των ντόπιων προϊόντων, την ωφέλειά τους για τον ανθρώπινο οργανισμό και τη διαφύλαξη και προαγωγή της υγείας, καθώς και με διαλέξεις-εποπτικό υλικό για την κρητική διατροφή και τη σητειακή διατροφική κουλτούρα.

Το δεύτερο μέρος της εκδήλωσης περιλαμβάνει ξεναγήσεις από Αρχαιολόγο στα ιστορικά σημεία του οικισμού, στην ελληνική και αγγλική γλώσσα.

Η βραδιά θα κλείσει με ομιλίες-τοποθετήσεις γύρω από θέματα λαογραφίας, ιστορίας καθώς και για τις αρχαιολογικές έρευνες στην Αρχαία Πραισό, τη μεγάλη ετεοκρητική πόλη της Ανατολικής Κρήτης.

Αρχαία Πραισός

Στο κέντρο της χερσονήσου της Σητείας, ανάμεσα στις κοιλάδες που σχηματίζουν οι δυο βραχίονες του ποταμού που στην αρχαιότητα λεγόταν Δίδυμος ή Στόμιος, βρίσκονται τα ερείπια της αρχαίας Πραισού, πρωτεύουσας των Ετεοκρητών.Η Ελληνιστική Πραισός καταστράφηκε γύρω στο 145 π. Χ.: «Κατέσκαψαν δ’ Ιεραπύτνιοι Πραισόν», λέει ο Στράβων. 

Η Πραισός, η αρχαία μεγαλούπολη των Ετεοκρητών, ήταν μια από τις σπουδαιότερες πόλεις της Ανατολικής Κρήτης. Ύστερα από την κατάκτηση της Κρήτης από τους Δωριείς το 12ο αιώνα π.Χ. οι Ετεοκρήτες, δηλαδή οι γνήσιοι Κρήτες, αποσύρθηκαν προς τα ανατολικά του νησιού, όπου περιέσωσαν το γνήσιο μινωικό χαρακτήρα τους, τη γλώσσα, τη θρησκεία και τη λατρεία του Δικταίου Δία.

Η περιοχή του "κράτους" της Πραισού κατελάμβανε ολόκληρη τη σημερινή χερσόνησο της Σητείας, που λεγόταν τότε ετεοκρητική χερσόνησος, ή χερσόνησος των Πραισίων, εκτός της χώρας Ιτάνου.

Η Πραισός βρισκόταν στο κέντρο της χερσονήσου της Σητείας και είχε λιμάνια στο Βόρειο Κρητικό Πέλαγος, την Ητεία (Σητεία) και στο Νότιο Κρητικό Πέλαγος, τις Στήλες, όπως φαίνεται σε ψήφισμα των Πραισίων, κατά τους Μακεδονικούς χρόνους, που αφορά την αλιεία και το εμπόριο του πορφυρογενούς κοχυλίου και τη μίσθωση γι' αυτό του ναυτικού των Στηλιτών.

Η πόλη ήταν κτισμένη πάνω σε τρεις λόφους (ακροπόλεις) και περιβαλλόταν από μεγάλο τείχος, που υπολείμματά του σώζονται ΒΑ της Α΄ Ακρόπολης, όπου ήταν η έδρα των Αρχών της πόλης. Το μέρος φαίνεται να κατοικούνταν από τη Νεολιθική εποχή. Στο σπήλαιο που βρίσκεται στη θέση Σκάλες, στη συμβολή των ποταμών Σανταλοπόταμου και Παντέλη, βρέθηκε νεολιθική κεραμική.

Το πολίτευμα της ελληνικής-γεωμετρικής Πραισού ήταν δημοκρατικό, με όργανά της τη γερουσία και την εκκλησία του Δήμου. Σαν αυτόνομη πόλη έκοψε νομίσματα. Στα περισσότερα παριστάνονται ο Ηρακλής, ο Δίας, ο Απόλλωνας και η Δήμητρα με τη λέξη ΠΡΑΙΣΙΩΝ.

Οι Ιεραπύτνιοι, που ήταν δωρικής καταγωγής, ύστερα από πολυετές πόλεμο, νίκησαν τους Ετεοκρήτες της Πραισού, και κατέστρεψαν την πόλη τους.

Πάνω στο λόφο της Πραισού ανεσκάφη το 1935 τάφος, στον οποίο είχε ταφεί Πραίσιος αθλητής, μαζί με τα έπαθλά του, τα πιο χαρακτηριστικά ήταν δυο ζωγραφισμένοι αθηναϊκοί αμφορείς του 560 - 500 π.Χ. Ο αθλητής φαίνεται να έλαβε μέρος και να νίκησε στους Παναθηναϊκούς αγώνες.

Τα τελευταία χρόνια πραγματοποιούνται σωστικές ανασκαφές της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λασιθίου με υπεύθυνη αρχαιολόγο την Χρύσα Σοφιανού με πολύ σημαντικά ευρήματα.

Μουσείο Ιστορίας Πολιτιστικής Κληρονομιάς Πραισού

Ο Σύλλογός της Πραισού, στην προσπάθειά του να προστατεύσει και να διατηρήσει την πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής αναλλοίωτη, να αναδείξει τη νεότερη ιστορία και έχοντας στην κυριότητά του διάφορα πολύτιμα και σπάνια αντικείμενα, από  προσφορές των κατοίκων, αποφάσισε τη δημιουργία μουσείου με την ονομασία «Μουσείο Ιστορίας Πολιτιστικής Κληρονομιάς», μοναδικό στο είδος του στην ευρύτερη περιοχή του Λασιθίου.

 

Αυτή την εποχή στο μουσείο παρουσιάζεται έκθεση με θέμα «Κρήτη 1821-1913 Ένωση».

Επίσης γίνεται προσπάθεια ώστε να εντάχθεί το Μουσείο Ιστορίας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Πραισού σε ευρωπαϊκό πρόγραμμα, έτσι ώστε να ανεγερθεί ένα νέο, ευρύχωρο κτίριο για να παρουσιαστούν εκεί όλα τα μουσειακά αντικείμενα που υπάρχουν  και αφορούν σημαντικές στιγμές της ιστορίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς της Πραισού.

Πρόγραμμα Εκδήλωσης

- Ώρα 17.00: Ξενάγηση στον οικισμό της Νέας Πραισού (Βαβέλοι)

Σημείο εκκίνησης: Οθωμανική Βρύση, Πλατεία Ερρίκου Σκουλούδη

Ξεναγός: Μαριάννα Κατηφόρη, Αρχαιολόγος

Α Μέρος

Παιδικές δράσεις

-Ώρα 18.00 : Παιδικό εργαστήρι

Υπεύθυνος : Νικάκης Δημήτρης, Εκπαιδευτικός Α/βάθμιας Εκπαίδευσης

Μύθος Ελαΐς-Σπερμώ-Οινώ

Τα παιδιά μαθαίνουν το μύθο και δημιουργούν Χειροτεχνίες-Ζωγραφική-Παιχνίδι

Β Μέρος

Διαδραστικές-Βιωματικές δράσεις

Υπεύθυνος : Σπυριδάκης Βασίλης-Πρόεδρος Πολιτ. Συλλ. Πραισού

Συντονιστές: Κοκκινάκης Νίκος-Μιχελάκης Μάνος

Παρουσίαση: Μανωλία Τζανιδάκη-BBA (2000), MBA (2002), University of Miami, USA  Διευθύντρια Marketing, Τσεχία, Ουγγαρία, Σλοβακία στην Japan Tobacco Int’l

 Ώρα 18.00-18.20: Ντολμαδάκια

 Ώρα 18.20-18.40: Γλυκό σταφύλι

 Ώρα 18.40-19.20: Μουσταλευριά-Πετιμέζι-Ζόγια

 Ώρα 19.20-20.00: Λαχανοπίτια-Τυροπιτάκια

Ώρα 20.00-20.15: Ξεροτήγανα, Επίδειξη

Ώρα 20.00: Ξενάγηση στον οικισμό της Νέας Πραισού (Βαβέλοι)

Σημείο εκκίνησης: Οθωμανική Βρύση, Πλατεία Ερρίκου Σκουλούδη

Ξεναγός: Μαριάννα Κατηφόρη, Αρχαιολόγος

Γ Μέρος

Αφιερωμένο τιμητικά στην Αρχαιολόγο Χρύσα Σοφιανού 

Χαιρετισμοί-Ομιλίες

20.30-20.40: Χαιρετισμοί

Ομιλίες:

«Η σημασία της διατροφικής ταυότητας ως επιπλέον στοιχείο άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς στο παραδοσιακό πρότυπο διατροφής στην Κρήτη του σήμερα» από την Αντωνία Ψαρουδάκη, Επικ. Καθηγήτρια Υγιεινής Διατροφής και Τροφίμων Τμήμα Επιστημών Διατροφής και Διαιτολογίας-Σχολή Επιστημών Υγείας Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο

 «Οι Βαβέλοι στα χρόνια της Βενετοκρατίας (13ος-17ος αιώνας)» απο την Μαριάννα Κατηφόρη, Αρχαιολόγο

«Οι πρόσφατες αρχαιολογικές εργασίες στην Πραισό » από την Χρύσα Σοφιανού, Αρχαιολόγο, Επίτιμη Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λασιθίου του ΥΠ.ΠΟ

Απονομή τιμητικών πλακετών

Συντονισμός – Παρουσίαση: Γιώργος Τσικαλάκης Γιώργος και Μαρία Ζωγραφάκη.

Με το πέρας των ενοτήτων από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Πραισού και τους κατοίκους των οικισμών θα γίνει κέρασμα παραδοσιακών μεζέδων, προϊόντων και ποτών για όλους τους επισκέπτες.