Αρχαυλιανός: Το καταπράσινο μετόχι δίπλα στους Έξω Ποτάμους Λασιθίου

 

Η πρώην επαρχία Μεραμπέλου είναι γεμάτη μετόχια, μικρούς οικισμούς δηλαδή, που οι άνθρωποι έφτιαχναν συνήθως στα σημεία όπου βρίσκονταν η περιουσία τους.

Κάποια εξελίχθηκαν σε μεγάλα χωριά ή και πόλεις ενώ άλλα ερήμωσαν όταν τα εγκατέλειψαν και οι τελευταίοι κάτοικοι τους.

Στην περιοχή γύρω από τους Έξω Ποτάμους συναντάμε αρκετά τέτοια μετόχια τα οποία μάλιστα πήραν και τα ονόματα των οικιστών τους.

Το πρώτο που βλέπουμε, βγαίνοντας από τους Έξω Ποτάμους με κατεύθυνση προς το Οροπέδιο Λασιθίου, είναι ο οικισμός του Αρχαυλιανού.

Οι πρώτοι κάτοικοι του ήταν η οικογένεια των Αρχαύλιδων οπότε προέκυψε και η ονομασία του.

Ο Αρχαυλιανός, όπως και όλη η περιοχή που τον περιβάλλει, είναι γεμάτος πράσινο. Τα περισσότερα σπίτια του έχουν ρημάξει και δεν έχουν πια ζωή.

Συντροφιά με φορτωμένες κληματαριές και αμέτρητες μπουρνελιές τα ερειπωμένα κτίσματα πασχίζουν να διατηρήσουν την «πράσινη» κληρονομιά που τους άφησαν οι τελευταίοι τους ένοικοι. Και όπως φαίνεται το κλίμα και το μπόλικο νερό συμβάλλουν προς αυτή την κατεύθυνση κι ας μην τα αγγίζει ανθρώπινο χέρι.

Κάποια άλλα σπίτια έχουν αναπαλαιωθεί από ανθρώπους που προσπαθούν να κρατήσουν τον Αρχαυλιανό στο χάρτη. Είναι εξάλλου κτισμένος σε ωραίο σημείο και τα περισσότερα σπίτια του έχουν θέα προς την καταπράσινη "θάλασσα" των δέντρων. Έχει κι αυτό το μετόχι, σε αυτή τη γωνιά της Κρήτης, το προνόμιο της δροσιάς το καλοκαίρι αλλά και της αυξημένης βροχόπτωσης και του χιονιού το χειμώνα, που το κάνουν ξεχωριστό.