Οι Άγιοι Νεομάρτυρες του Μοχού και το εκκλησάκι που κτίστηκε στη μνήμη τους

 

Ξεχωριστή θέση στην λατρευτική παράδοση του Μοχού κατέχουν δυο γεννημένοι σε αυτό τον τόπο Άγιοι Νεομάρτυρες. Πρόκειται για τους Επισκόπους Χερσονήσου Ιωακείμ και Κνωσού Νεόφυτο.

Στη μνήμη τους μάλιστα έχει κτιστεί ένα μικρό αλλά φροντισμένο ξωκλήσι, έξω από τον οικισμό, σε μια περιοχή όπου ξεδιπλώνεται ένα σπουδαίο παρελθόν για το Μοχό.

Το μόνοχωρο εκκλησάκι θεμελιώθηκε στις 21 Μαΐου του 2001 ενώ εγκαινιάσθηκε στις 29 Μαΐου του 2005. Είναι πετρόκτιστο και πλήρως εναρμονισμένο με το τοπίο. Κτήτορας του είναι ο εφημέριος του Μοχού π. Εμμανουήλ Βογιατζάκης ο οποίος έφτιαξε το εκκλησάκι στη μνήμη της πρεσβυτέρας του Έλλης.

Να σημειώσουμε πως στο πλαίσιο της συμπλήρωσης 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση προγραμματίζονται φέτος στο Μοχό τριήμερες εκδηλώσεις μνήμης τόσο για τους δυο Αγίους Νεομάρτυρες του οικισμού όσο και γενικότερα για τη συμβολή του Μοχού στον αγώνα αποτίναξης του Οθωμανικού ζυγού.

Οι Άγιοι Ιωακείμ και Νεόφυτος

Ποιοι ήταν όμως οι δύο Άγιοι Νεομάρτυρες που κατάγονται από το Μοχό και γιατί αγιοποιήθηκαν;

Ήταν Ιούνιος του 1821 όταν ο σπόρος της επανάστασης ενάντια στους Οθωμανούς είχε πέσει για τα καλά και στην Κρήτη.

Στις 23 εκείνου του μηνός έφθασε στο λιμάνι του Ηρακλείου ένα τουρκικό πλοίο με τον καπετάνιο του να μεταφέρει ειδήσεις για σφαγές και ξεσηκωμούς.

Οι Οθωμανοί διοικούντες το Χάνδακα διέταξαν τότε τον Μητροπολίτη Κρήτης Γεράσιμο Παρδάλη να συγκαλέσει σύνοδο των επισκόπων ώστε να μην μπουν ιδέες για ξεσηκωμό και στον χριστιανικό πληθυσμό της πόλης αλλά και της υπαίθρου γύρω απ' αυτήν.

Πράγματι έγινε πρόσκληση ώστε στη σύνοδο να συμμετάσχει η εκκλησιαστική ιεραρχία του τόπου αλλά και διαπρεπείς προσωπικότητες του Χάνδακα και των γύρω περιοχών.

Οι εργασίες της συνόδου ξεκίνησαν το πρωί της  24ης Ιουνίου στον Άγιο Μηνά.

Εκείνη την στιγμή επέλεξαν οι Οθωμανοί να επιτεθούν και αφού σκότωσαν τον Μητροπολίτη Γεράσιμο και τον αποκεφάλισαν δολοφόνησαν τους επισκόπους Κνωσού Νεόφυτο, Χερρονήσου Ιωακείμ και Σητείας Ζαχαρία.Άλλον έναν επίσκοπο, τον Λάμπης Ιερόθεο τον σκότωσαν έξω από τη Μητρόπολη, η οποία στη συνέχεια λεηλατήθηκε και κάηκε.

Εκείνη τη μέρα κατά τις σφαγές που ακολούθησαν λέγεται πως δολοφονήθηκαν 700, κατ’ άλλους 800 πολίτες.Η σφαγή της 24^ης Ιουνίου έμεινε στην ιστορία ως ο μεγάλος αρπεντές.Έκτοτε και για περίπου δύο χρόνια η Εκκλησία της Κρήτης έμεινε ακέφαλη.

Οι Ιεράρχες που δολοφονήθηκαν στην μεγάλη σφαγή του Ιουνίου του 1821 ανακηρύχτηκαν Νεομάρτυρες Άγιοι και η μνήμη τους τιμάται κάθε χρόνο στις  23 Ιουνίου. 

Για την ιστορία να πούμε πως όσοι υπέγραψαν με το αίμα τους τη μαρτυρία της πίστης τους προς το Χριστό, έζησαν και έδρασαν μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης και μέχρι το τέλος της Επανάστασης του 1821 χαρακτηρίζονται ως Νεομάρτυρες. Είναι καθαρά χρονικός ο προσδιορισμός στην περίπτωση τους σε σχέση με τους λοιπούς Αγίους που έζησαν σε προγενέστερα χρόνια.