Μινωίτες ψαράδες: Πως ψάρευαν και ποια είδη-Γιατί τα ζωγράφιζαν πάνω στα αγγεία τους

Οι Μινωίτες δεν ήταν μόνο δεινοί θαλασσοπόροι αλλά και καλοί ψαράδες.

Βέβαια στις παράκτιες κοινωνίες της Κρήτης, όπου έχουμε αποδείξεις ψαρέματος, οι ψαράδες δεν έβγαιναν πολύ στα ανοικτά της θάλασσας αλλά όσο τους επέτρεπαν τα κουπιά στις βάρκες τους και ενδεχομένως τα πανιά που είχαν.

Όπως ανέφεραν η αρχαιολόγος του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου, Ειρήνη Νικολακοπούλου, και η ζωοαρχαιολόγος, Δήμητρα Μυλωνά, από το Ινστιτούτο Μελέτης Αιγαιακής Προϊστορίας Ανατολικής Κρήτης, στη διάρκεια της πρόσφατης ξενάγησης που πραγματοποίησαν, στο πλαίσιο του προγράμματος "Πράσινες Πολιτιστικές Διαδρομές 2022", στο Μουσείο του Ηρακλείου, τα αρχαιολογικά ευρήματα εμπλουτίζουν τις γνώσεις μας γύρω από το πώς και τι ψάρευαν οι Μινωίτες.

Πήλινο παραγάδι με χάλκινα άγκιστρα και μολύβδινα βαρίδια από τον Τρυπητό Σητείας, Αρχαιολογικό Μουσείο Σητείας.

Στις ανασκαφικές εργασίες που έχουν γίνει και γίνονται στις παράκτιες περιοχές της Κρήτης οι αρχαιολόγοι εντοπίζουν πολλά κόκκαλα ψαριών, ακόμα και από μαρίδες, κι επίσης κελύφη θαλασσινών, εργαλεία ψαρέματος (αγκίστρια και βαρίδια) και βέβαια μαγειρικά σκεύη για θαλασσινά.

Η επιστήμη της αρχαιολογίας έχει σήμερα την ικανότητα να εντοπίζει από τα λιπίδια στα αρχαία μαγειρικά σκεύη τι είχε μαγειρευτεί σε αυτά ακόμα κι αν όλο το υπόλοιπο περιεχόμενο τους έχει χαθεί.

Οι Μινωίτες ψαράδες, λοιπόν, σύμφωνα με τις δυο αρχαιολόγους, ψάρευαν μικρά ψάρια, χάνους, σκάρους, μαρίδες ενώ οι πιο επιδέξιοι έπιαναν ροφούς, σκορπίνες και χταπόδια.

Στα αγγεία τους μάλιστα αποτύπωναν όλο αυτό τον θαλάσσιο πλούτο που έβλεπαν.

Σε πολλά από τα εκθέματα του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου, κι όχι μόνο, μπορεί να δει κανείς πάνω σε αγγεία ζωγραφισμένα ψάρια, κοχύλια, αστερίες, αργοναύτες (είδος χταποδιού με κοχύλι) χταπόδια, τρίτωνες κ.α.

Τα περισσότερα απ’ αυτά τα αγγεία χρονολογούνται στην λεγόμενη Νεοανακτορική περίοδο, οπότε και είχαμε σπουδαίας ποιότητας αντικείμενα, λεπτής κεραμικής. Τα κατασκεύαζαν εργαστήρια κοντά στα ανάκτορα και ήταν φορτωμένα με διακόσμηση με ότι μπορούσε κανείς να συναντήσει στο βυθό.

Το γιατί εκείνη την περίοδο έδιναν τόση έμφαση σε τέτοιες απεικονίσεις πάνω στα αγγεία μπορεί να έχει δυο εξηγήσεις. Η μια συνδέει τις ζωγραφιές με την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης που προηγήθηκε και έδωσε στους Μινωίτες τη δυνατότητα να δουν τις είχε συμβεί στη θάλασσα και η άλλη σχετίζεται με την ευμάρεια εκείνης της περιόδου.

Σαρκοφάγος που στην μια πλευρά της φέρει ζωγραφιά ψαριού, Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου

Ήθελαν να αντιστοιχήσουν δηλαδή τον πλούτο του βυθού με την ευμάρεια που είχαν οι κοινωνίες τους εκείνα τα χρόνια.

Έτσι βλέπουμε πάνω σε αγγεία όλο το βυθό με τα πλάσματα του, με τα βράχια και τη βλάστηση του. Προσπαθούσαν ακόμα και την αντανάκλαση του φωτός πάνω στη θάλασσα να τη μεταφέρουν στις ζωγραφιές τους ή και τις φυσαλίδες του νερού.

Τη Νεονακτορική περίοδο οι Μινωίτες είχαν δώσει μεγάλη έμφαση στη βιοτεχνική δραστηριότητα και την τέχνη και ήταν τότε που παρήγαγαν την πορφυρή βαφή σε εργαστήρια επεξεργασίας της πορφύρας, σε αρκετά σημεία της Κρήτης.

Ήταν δε τόσο σημαντική αυτή η βαφή που ήταν και μόνη που κατέγραφαν τα ανάκτορα.

Ζωγράφιζαν λοιπόν πάνω στα αγγεία τους θαλάσσια είδη, όχι μόνο όσα έβλεπαν οι ψαράδες τους αλλά και οι Μινωίτες θαλασσοπόροι (δελφίνια, αργοναύτες κ.α) κι ήταν σαν να ζωγράφιζαν την ίδια την δύναμη της κοινωνίας τους.

Δείτε επίσης:

Τρίτωνας ή μπουρού: Ένα πολύτιμο είδος για τους Μινωίτες-Πως το χρησιμοποιούσαν