Ο Κρητικός, καταγόμενος από την αρχαία Λατώ, ναύαρχος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Νέαρχος

Για το σπουδαίο ναύαρχο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, το Νέαρχο, ίσως όλοι έχουμε ακούσει, εκείνο που είναι ωστόσο λιγότερο γνωστό είναι πως ο Νέαρχος κατάγονταν από την Κρήτη και μάλιστα από την αρχαία πόλη Λατώ, κοντά στη σημερινή Κριτσά.
Το πλήρες όνομά του ήταν, Νέαρχος Ανδροτίμου ο Κρης. 

Γεννήθηκε γύρω στο 360 π.Χ. στην Κρήτη, όμως μεγάλωσε στην Αμφίπολη, όπου είχε μεταναστεύσει η οικογένειά του, σε ηλικία 12 ετών, κι έγινε ένας από τις πιο στενούς φίλους του νεαρού Αλέξανδρου. Ο πατέρας του Νεάρχου ήταν προσωπικός γιατρός του παππού του Μ Αλεξάνδρου αλλά και του Φίλιππου. 

Ο πατέρας του Αλέξανδρου, Φίλιππος Β', τον εξόρισε, κάποια στιγμή, επειδή εναντιώθηκε στο γάμο του με τη νεαρή Κλεοπάτρα. Όταν όμως  ο Αλέξανδρος ανέλαβε την εξουσία, μετά τη δολοφονία του Φίλιππου, επανέφερε τον φίλο του Νέαρχο στην Αμφίπολη.

Το όνομα του Νεάρχου ήλθε στην επικαιρότητα το 2014, κατά τη διάρκεια των ανασκαφών της Αμφίπολης οπότε και εκφράστηκε η άποψη ότι το ταφικό μνημείο,στο λόφο Καστά, ανήκει στο Νέαρχο.

Ο Νέαρχος ακολούθησε τον Μέγα Αλέξανδρο στην εκστρατεία του στην Ασία και στην αρχή διορίστηκε σατράπης της Λυκίας. Στη συνέχεια ανέλαβε την αρχηγία του στόλου πραγματοποιώντας μάλιστα έναν τεράστιο για την εποχή άθλο. 

Με διαταγή του Αλέξανδρου, ο Νέαρχος  έκανε τον πλου από τον Υδάσπη ποταμό, στη δυτική Ινδία, ως τον Περσικό Κόλπο, ακολουθώντας κατ’ αντίθετη διεύθυνση τον ρου του Ευφράτη ποταμού, αφού διήνυσε συνολικά 400 ναυτικά μίλια σε 130 ημέρες.

Απ’ εκεί συνέχισε το ταξίδι του στον Πασιτίγρητα ποταμό κι έφθασε θριαμβευτής στα Σούσα τον Φεβρουάριο του 324 π.Χ, όπου τιμήθηκε από τον Αλέξανδρο.

Το ταξίδι του αυτό το κατέγραψε σε ένα λεπτομερές χρονικό με τον τίτλο «Παράπλους» όπου και περιέγραψε όλα όσα συνάντησε στο περιπετειώδες αυτό ταξίδι.