Ο μήνας Φεβρουάριος αντλεί το όνομα του από το λατινικό ρήμα februare, που σημαίνει καθαίρω, αγνίζω, αποβάλλω.
Ως δεύτερος μήνας του έτους μεταφέρθηκε το 153 π.Χ. και σε αυτή τη θέση διατηρήθηκε και στο Γρηγοριανό ημερολόγιο.
Στη διάρκειά του οι Ρωμαίοι διοργάνωναν τελετές καθαρμών και εξαγνισμών. Μάλιστα η Άλκη Κυριακίδου-Νέστορος αναφέρει ότι ο Φέβρουος ήταν ο θεός των νεκρών και η Φεβρούα ήταν η θεά που επόπτευε τους καθαρμούς και τους εξαγνισμούς. Έτσι οι Ρωμαίοι τον είχαν αφιερώσει στον εξαγνισμό κι επειδή ήταν πολύ βροχερός ήταν ειδικότερα αφιερωμένος στον Ποσειδώνα.
Στην Αρχαία Αθήνα το μήνα Γαμηλίωνα, που αντιστοιχεί στο Φεβρουάριο, γιορτάζονταν τα Ανθεστήρια που διαρκούσαν τρεις ημέρες. Την πρώτη μέρα, στα Πιθοίγια, άνοιγαν τους πίθους με το κρασί. Παρέδιδαν δείγματα οίνων μαζί με νερό στο ιερό του Διονύσου, στη νότια πλευρά της Ακρόπολης, και πρόσφεραν σπονδές στο θεό που δίδαξε τους ανθρώπους τη σωστή κράσιν οίνου. Τη δεύτερη μέρα στις Χόες, έτρωγαν και έπιναν σιωπηλά. Την ίδια μέρα έδιναν και τους μισθούς στους δασκάλους μαζί με δώρα. Η τρίτη μέρα, οι Χύτροι, ήταν αφιερωμένη αποκλειστικά στους νεκρούς.
Στο Βυζάντιο, το Φεβρουάριο, ο αυτοκράτορας οργάνωνε αρματοδρομίες στον ιππόδρομο, λίγο πριν την αρχή της Σαρακοστής.
Στη χώρα μας αυτός ο μήνας έχει πολλές ονομασίες που σχετίζονται με τη μικρή διάρκειά του: Μικρός, Κουτσός, Κουτσοφλέβαρος,Φλιάρης και Γκουζούκης.
Πολλοί συσχετίζουν το όνομα του με τις φλέβες, δηλαδή τα υπόγεια νερά που αναβλύζουν το συγκεκριμένο μήνα λόγω των πολλών βροχών.
Στη διάρκεια του Φεβρουαρίου τιμούμε και θυμόμαστε τους νεκρούς μας, κατά το ψυχοσάββατο. Λαϊκές δοξασίες αναφέρουν πως αυτή τη μέρα οι ψυχές βγαίνουν και κάθονται πάνω στα δέντρα και στα βλαστάρια γι αυτό και δεν τα κόβουμε, επειδή οι ψυχές που βρίσκονται επάνω τους θα πέσουν και θα πληγωθούν.
Ένα από τα σημαντικότερα έθιμα αυτού του μήνα, με πανάρχαιες καταβολές, είναι οι Απόκριες που ξεκινούν με το τριώδιο, την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου, και κορυφώνονται την Κυριακή της Τυρινής.
Σήμερα μπορεί για εμάς Απόκριες να σημαίνουν κέφι, χορό, μεταμφιέσεις ωστόσο κατά το παρελθόν ήταν μια γιορτή που στόχο είχε να ξυπνήσει τη φύση από τη χειμερία νάρκη της και να εξασφαλίσει τη βλάστηση και την καρποφορία των χωραφιών.
Η Καθαρά Δευτέρα, που ακολουθεί, γιορτάζονταν στην Αθήνα, κατά παράδοση στους Στύλους του Ολυμπίου Διός, για αυτό και τα κούλουμα ετυμολογούνται από το λατινικό columna, που σημαίνει κολώνα.
Η έλευση του Φεβρουαρίου συνδέεται με τη γιορτή του Άγιου Τρύφωνα ο οποίος, σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, προστατεύει τα αμπέλια και τους αγρούς από τα τρωκτικά και τις κάμπιες.
Τη δεύτερη μέρα του μήνα γιορτάζουμε την Υπαπαντή του Χριστού, γιορτή που κατά το παρελθόν έκλεινε τους μύλους στην Κρήτη μια και γιόρταζαν οι μυλωνάδες.
Η Ελένη Βασιλάκη είναι δημοσιογράφος. Έχει εργαστεί από το 1995 μέχρι σήμερα σε εφημερίδες και ραδιοφωνικούς σταθμούς του Ηρακλείου συνεργαζόμενη παράλληλα με ΜΜΕ στην Αθήνα. Είναι πτυχιούχος Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης με master στη Διοίκηση Πολιτισμικών Μονάδων ενώ μιλά Αγγλικά και Ιταλικά. Λατρεύει τα ταξίδια και τις εκδρομές, τις πεζοπορίες στη φύση και τη γνωριμία με τον τόπο της και τους ανθρώπους του.