Το πανέμορφο φαράγγι του Ρίχτη και το ιστορικό γεφύρι του

Καταπράσινο και πανέμορφο το φαράγγι του Ρίχτη αποτελεί ένα από τα ομορφότερα φαράγγια στην Ανατολική Κρήτη.

 Προορισμός για πεζοπορία,μαγεύει τον επισκέπτη του με τον περίπου 20 μέτρων καταρράκτη του, το πέτρινο γεφύρι του Λαχανά αλλά και τα απομεινάρια νερόμυλων, που κατά το παρελθόν λειτουργούσαν στο εσωτερικό του.

Βέβαια η ροή του νερού του καταρράκτη και του μικρού ποταμού που διασχίζει το φαράγγι έχει περιοριστεί σημαντικά, λόγω ανομβρίας ωστόσο παραμένει βασικό αξιοθέατο της περιοχής.

 Το μήκος του ξεπερνά τα 3 χιλιόμετρα, ξεκινώντας από τα Έξω Μουλιανά και καταλήγοντας στο Κρητικό Πέλαγος, όπου μπορεί κανείς να κάνει το μπάνιο του και να ξεκουραστεί στο χώρο που έχει διαμορφωθεί,  με πέτρινα παγκάκια και τραπέζια αλλά και φωτισμό με φωτοβολταϊκά σώματα.

Πλατάνια, κισσοί, σφάκες διαφόρων χρωμάτων, χαμηλή βλάστηση αλλά και μερικοί φοίνικες πλαισιώνουν τη διαδρομή, προσφέροντας σκιά στους επισκέπτες του φαραγγιού.

 Μοναδικό και το μονότοξο γεφύρι του Λαχανά, που διατηρείται σε άριστη κατάσταση στην είσοδο του φαραγγιού.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει το exomouliana.weebly.com κοντά στο συγκεκριμένο γεφύρι βρίσκονταν τα περισσότερα περιβόλια του χωριού .

Έχει κτιστεί με πελεκητές πέτρες, που έχουν μεταφερθεί από άλλη περιοχή, με θαυμάσια συναρμογή ώστε να αντέξει σε μια ιστορική πλημμύρα, που έγινε στις αρχές του 20ου αιώνα.

Σύμφωνα με μαρτυρίες των παλαιοτέρων κατοίκων τότε ξεριζώθηκαν πλατάνια και οι κορμοί τους έφραξαν το γεφύρι ενώ τα νερά το υπερκάλυψαν χωρίς να το παρασύρουν.

Θεωρείται πως η κατασκευή του εξυπηρετούσε την παλαιότερη οδική πρόσβαση των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής με την πόλη της Σητείας. 

Κτίσθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα για να διευκολύνει τη διάβαση σε περιόδους πλημμυρών, λόγω του μεγάλου όγκου νερού που συγκεντρώνεται από την απορροή των βροχοπτώσεων από τα γύρω βουνά και ιδιαίτερα από την Κεφάλα. 

Ο μάστορας που έκτισε το γεφύρι καταγόταν από τα Μέσα Μουλιανά και η χρηματοδότησή του έγινε επί Κρητικής Πολιτείας (ξεκάθαρα σε μια από τις πέτρες του αναγράφεται η ημερομηνία 1907).

Λέγεται πως με την ανταλλαγή των πληθυσμών, το 1922-24,οι Τούρκοι, κάτοικοι των Έξω Μουλιανών, συγκεντρώθηκαν βίαια από Έλληνες οπλαρχηγούς με την υπόσχεση ότι θα τους πάνε στη Σητεία μέσα από τον τότε μοναδικό δρόμο, που περνούσε από τη γέφυρα του Λαχανά, όμως μόλις έφυγαν από το χωριό και κατηφόριζαν προς της γέφυρα τους εξόντωσαν όλους και γλύτωσε μόνο μια μικρή τουρκάλα, που αποκαλούνταν από τους κατοίκους Τουρκο-Μαρία. 

Τα οστά των σφαγιασθέντων βρίσκονται ακόμα στα χωράφια της πλαγιάς, κοντά στη γέφυρα του Λαχανά.

Στην διαδρομή μέσα στο φαράγγι μπορεί να δει κανείς και τα  ερείπια δυο νερόμυλων, η παρουσία των οποίων δικαιολογείται από το πολύ τρεχούμενο νερό που υπήρχε κατά το παρελθόν στο σημείο.

Eλένη Βασιλάκη